Hapkido
|
Is een vrij jonge Koreaanse zelfverdedigingskunst die ontstaan is uit een mix van diverse traditionele Koreaanse krijgskunsten maar ook met stevige wortels in het JapanseDaito Ryu Aiki Jujutsu, waaruit aikido voortgekomen is, waarmee Hapkido dan ook enige verwantschap heeft. Een belangrijk verschil met aikido is echter dat bij Hapkido óók stoot- en traptechnieken tot het arsenaal behoren, zoals bij onder meer judo, karate en taekwondo, alsook grijptechnieken voor het afweren van trappen.
De betekenis van het woord hapkido, laat zich het beste op de volgende manier uitleggen.
Hapkido is dus de vechtkunst waarbij men probeert harmonie probeert te bereiken tussen het lichaam van zichzelf en de tegenstander. Stijlen Hoewel Hapkido een vrij jonge vechtkunst is, zijn er inmiddels al vele verschillende Hapkido-stijlen ontstaan. Vechtkunsten worden vaak opgedeeld in twee groepen: de interne of zachte stijlen (aikido, taichi) en de externe of harde stijlen (karate, taekwondo). Het traditionele Hapkido is een stijl die zowel interne als externe elementen kent. Met korte draaitechnieken wordt getracht de kracht van de tegenstander te gebruiken, maar hierbij wordt het gebruik van trap-, slag- en drukpunt technieken niet geschuwd. Ook zijn er Hapkido-stijlen die interne stijlen zijn: Hankido bijvoorbeeld en stijlen die externe stijlen genoemd kunnen worden: Elke stijl kent haar eigen, stijlspecifieke technieken. Technieken Hapkido kent een breed arsenaal aan technieken en wordt dan ook wel een complete vechtkunst genoemd. De technieken die de Hapkido-beoefenaar leert zijn onder te verdelen in de volgende categorieën.
Hapkido-technieken kenmerken zich door hun vaak cirkelvormige bewegingen. De aanval wordt niet lineair tegengehouden, maar afgeleid naar een punt waar de aanval geen schade meer kan veroorzaken. Op dat punt controleert de Hapkido-beoefenaar de tegenstander en kan een tegenaanval inzetten. Zo'n tegenaanval bestaat vaak uit een verdraaiing van één van de gewrichten, een worp, een slagtechniek, een traptechniek of een combinatie van voorgenoemde technieken. Ook kunnen drukpunten worden gebruikt om de tegenstander uit te schakelen of zijn bewegingen te controleren. Het oefenen met wapens is in veel scholen voorbehouden aan de gevorderde leerling. In sommige scholen wordt meer aandacht besteed aan het gewapende gevecht dan in andere. Wapens die een Hapkido-beoefenaar tijdens zijn carrière tegen kan komen zijn:
Terminologie In een Hapkido-oefenruimte, Dojang (도장), wordt vaak gebruikgemaakt van Koreaanse terminologie. Zo draagt de Hapkido-beoefenaar een Dobok (도복) met daaromheen zijn Tti (띠). De beginnende Hapkido-beoefenaar draagt de witte band, welke in veel stijlen de tiende gup (급) genoemd wordt. Afhankelijk van de kennis die leraar, sabumnim (사범님) heeft van de Koreaanse taal, kan er in meer of mindere mate gebruikgemaakt worden van Koreaanse terminologie tijdens de lessen. Gradatie Om het niveau van een Hapkido-beoefenaar aan te geven, wordt gebruikgemaakt van een gradensysteem. Dit systeem bestaat uit twee delen. De zogenaamde negen gup (급) en negen dan (단) graden. De gup graden lopen af van negen t/m één en de dan graden lopen juist op van één t/m negen. Sommige scholen gebruiken meer dan tien gups, met name wanneer er veel les wordt gegeven aan kinderen. Om van de ene naar de andere graad te stijgen, dient men vaak een examen af te leggen. De tijd tussen gup-examens is meestal niet zo lang, drie tot zes maanden. Tussen dan examens kan wel enkele jaren zitten. Als vuistregel kan men aanhouden dat het nummer van de dan graad aangeeft hoe lang het duurt voordat men examen kan doen. Iemand zou dus tussen tweede en derde dan drie jaar moeten trainen voordat hij of zij examen kan afleggen. In sommige gevallen wordt ook de tiende dan aan personen toegekend. Meestal aan personen die zich in hoge mate hebben ingezet binnen hun eigen organisatie of stijl. Anderen zijn van mening dat de tiende dan alleen bestemd zou moeten zijn voor de leider van een bepaalde Hapkido-organisatie of stijl. De kûps worden aangegeven met een systeem van gekleurde banden. Deze banden worden om de middel van de beoefenaar gedragen. De gebruikte kleuren verschillen per school, maar de eerste kleur is altijd wit. In het schema hiernaast zijn de kleuren van de gups aangegeven volgens het meest gangbare systeem in Korea. Nederlandse scholen gebruiken meestal een verschillende kleur voor iedere gup, of banden met meerdere kleuren. Danhouders, ook wel yudanja (유단자) genoemd, dragen altijd een zwarte band. In plaats van een band wordt ook wel gebruikgemaakt van een sjerp. In principe kun je alleen aan de band van een yudanja niet zien welke dan hij heeft. Er wordt in de regel niet gebruikgemaakt van streepjes op de band om aan te geven welke dan men heeft, zoals dat in sommige andere vechtkunsten wel gebruikelijk is. Op de band kan verder de naam van de beoefenaar en/of de naam van de kwan waar hij of zij toe behoort worden gezet. Geschiedenis De korte geschiedenis van hapkido is lang niet zo overzichtelijk als men zou verwachten van een vechtkunst die ongeveer 60 jaar oud is. Het feit dat hapkido opgebouwd is uit technieken van verschillende stijlen is daar mede debet aan. Ook werden in het begin de Japanse wortels van hapkido vaak verzwegen en werd verteld dat Hapkido-technieken terug gingen op veel oudere traditionele Koreaanse stijlen. Hoewel technieken uit deze stijlen zeker hun weg naar het hapkido-curriculum gevonden hebben, wordt de basis van hapkido voor het merendeel gevormd door technieken uit het Daito Ryu Aiki Jujutsu van Sokaku Takeda. Waarbij opgemerkt kan worden dat eeuwen eerder vechtkunst naar Japan werd geëxporteerd vanuit het koninkrijk Paekche. Maar op hun beurt waren de technieken uit Paekche waarschijnlijk heel erg beïnvloed door Chinese stijlen. Iets wat opgemaakt kan worden uit afbeeldingen en beelden uit die tijd. Hoe dan ook, we weten niet meer wat voor soort technieken het waren en het is dus veilig om te zeggen dat de technieken uit Japan die een grote invloed hadden op het hapkido sinds die tijd een enorme ontwikkeling hebben doorgemaakt. Belangrijke personen in het Hapkido Choi Yong-sul Een persoon die een belangrijke rol heeft gespeeld in het overbrengen van de technieken uit Japan naar Korea is Choi Yong-sul (최용술). Choi wordt dan over het algemeen ook als de grondlegger van het hapkido gezien. De manier waarop Choi zich de technieken van Sokaku Takeda heeft eigen gemaakt is nooit duidelijk geworden. Door sommigen wordt beweerd dat Choi de geadopteerde zoon van Takeda was, maar hier zijn geen bewijzen voor. Waarschijnlijker is het dat Choi een werknemer van Takeda was en op die manier kennis heeft kunnen maken met de technieken die het meest praktisch waren voor het uitoefenen van zijn werk. Choi beweerde later dat hij papieren van Takeda had gekregen die moesten aantonen dat hij bevoegd was om het Daito Ryu te onderwijzen. Deze papieren zou hij echter verloren hebben. In de, vrij nauwkeurige, administratie van Takeda komt Chois naam niet voor, en ook zijn Japanse naam, Yoshida Asao, komt niet voor. Beweerd wordt dat dit komt omdat Choi Koreaan zou zijn, maar de namen van andere Koreanen die onder Takeda hebben gestudeerd staan wel in de administratie vermeld. Hoewel dit verhaal dus duidelijk een aantal hiaten kent, is het zonder meer duidelijk dat Choi een formidabel vechtkunstenaar was toen hij terugkeerde naar Korea. Choi begon voor het eerst les te geven aan Suh Bok Sup (서복습). Suh was de directeur van een bierbrouwerij waar Choi vaak graan haalde voor zijn varkens. Suh had reeds ervaring met Yudo (유도, Koreaans Judo) en was onder de indruk van Chois vechtstijl en vroeg hem om hem les te geven. In deze begintijd noemde Choi zijn stijl Yawara, en vestigde hij zich in de stad Daegu. Choi Yong-sul hield zich op de achtergrond en bleef rustig lesgeven in zijn stijl zonder al te veel toevoegingen. In 1984 overleed Choi Yong-sul. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Choi Bok-yeol die echter in 1987 bij een ongeluk om het leven kwam. Een officiële tweede opvolger was toen nog niet aangewezen. In 2000 nam Kim Yun-sang officieus het roer over als de derde doju. Hij voert momenteel de hapki yusul-beweging aan vanuit zijn school in Gumsan. Ji Han-jae Een andere persoon die veel invloed heeft gehad op de ontwikkeling van het hapkido is Ji Han-jae (지한재) geweest. Ji was in zijn tienerjaren een leerling van Choi Yong-sul. Hij verhuisde later echter naar Seoel en begon daar zijn eigen school. Ji bestudeerde naast het yawara van Choi ook traditionele Koreaanse vechtkunsten zoals taekgyeon en kreeg meditatielessen van een vrouwelijke monnik genaamd Lee, die hij later oma noemde (deze vrouw was niet zijn echte oma, maar het is voor Koreanen gebruikelijk om oudere mensen met opa en oma aan te spreken). In Seoel groeide de school van Ji aanzienlijk en veel mensen sloten zich bij Ji's organisatie aan. Veel van deze mensen hadden reeds ervaring in Koreaanse vechtkunsten en namen hun ervaring mee naar de school van Ji. Zo werd het arsenaal aan technieken steeds uitgebreider. Het is waarschijnlijk ook Ji Han-jae geweest die als eerste de naam hapkido ging gebruiken. In de jaren zestig waren er in Korea drie bewegingen die zich afzonderlijk van elkaar met hapkido bezig hielden. Deze bewegingen waren gesitueerd rond drie steden, namelijk:
|